Home > Blog > Zo creëer je een Japanse tuin waar je helemaal zen van wordt

Zo creëer je een Japanse tuin waar je helemaal zen van wordt

< Terug

Een tuinontwerp draait natuurlijk rond de verschillende elementen die je er in samenbrengt. Bij een Japanse tuin zit er echter ook heel wat symboliek en filosofie achter. Een échte Japanse tuin ontwerpen is een kunst waar tuinarchitecten vaak jaren over gestudeerd hebben. Gelukkig zijn er ook aan paar basis richtlijnen waarmee je gemakkelijk een lookalike tuin kan creëren die baadt in de Japanse sfeer. Klaar om helemaal zen te worden?

Japanse tuinen zijn zeer geliefd en we begrijpen helemaal waarom. Ze stralen een zalige rust uit en geven je de kans om even te ontsnappen aan het hectische leven. Wil je graag zelf een Japanse tuin aanleggen, weet dan wel dat deze tuinstijl een zekere toewijding vraagt als je écht een geslaagd resultaat wil. Een typische strakke Vlaamse voetbal-gazon valt bijvoorbeeld al moeilijk te integreren als je een Oosterse sfeer nastreeft. Wel kan je kiezen om te werken in verschillende zones, als je tuin geroot genoeg is, en één zone volledig te wijden aan de Japanse vibe. De precieze regels volgen hoeft niet perse, maar probeer onderstaande Japanse principes zoveel mogelijk te gebruiken als inspiratie voor een samenhangend resultaat. De drie belangrijkste elementen zijn water, planten en steen en die symboliseren het leven, de natuur en rust. Het is belangrijk om deze steeds in balans te houden.

Waterelement

Je kan water op verschillende manieren integreren: een vijver, een beekloop of een waterval,... Als je daar te weinig plaats voor hebt kan een terrasvijver de oplossing bieden. Lees hier meer over terrasvijvers. Heb je een beekje, dan zou die altijd van oost naar west moeten stromen. Zorg ook voor een natuurlijke uitstraling. Wil je je water een bepaalde weg laten afleggen, gebruik dan bijvoorbeeld stenen of zandbakken om de richting bij te sturen. Een bijhorend bruggetje maakt het helemaal af.

Stenen wandelpaden

De typische Japanse wandelpaden worden gelegd met stapstenen. Ze kunnen hoekig of afgerond zijn, zolang ze maar een “rauw” onregelmatig oppervlak hebben. Je kan er voor kiezen ze iets verhoogd boven de grond te leggen. Zorg dan wel dat ze zo gepositioneerd liggen dat je er comfortabel over kan wandelen. Leg ze ook niet op één lijn, maar maak een kronkelend pad. Je kan je stapstenen ook door het water laten lopen in plaats van een bruggetje. De tussenruimtes kan je opvullen met grind of mos. Ook zwerfstenen zijn typisch voor een Japanse tuin. Ze hebben geen praktisch nut maar werken als visuele ijkpunten.

Karesansui (droge grindtuin)

Een karesansui, ook wel zentuin genoemd, is een afgebakende plek bedekt met zand of grind. Vaak wordt er ook mica (stukjes mineraal) door gemengd wat zorgt voor een speelse schittering als het zonlicht er op schijnt. In het grind liggen er kleine “eilandjes” van enkele grote stenen of moshopen. Een zentuin heeft een meditatieve functie, het harken van het grind in golvende patronen zou rustgevend zijn.

Geen symmetrie

In westers tuinontwerp wordt vaak symmetrie gebruikt om een evenwichtig geheel te bekomen. Ondanks dat er in een Japanse tuin geen rechte lijnen worden gebruikt maar organische vormen is er wel evenwicht. De lijnen die er wel zijn worden doorbroken met struiken of bomen. Die uitspringende elementen worden wel zorgvuldig tegenover elkaar geplaatst, vaak in een driehoekige vorm. Ook voor de rest van de inrichting wordt er gewerkt met oneven aantallen. Zorg ook voor voldoende afwisseling en variatie. Plaats ook niet alle beplanting langs de kanten maar verspreid door heel de tuin.

Een verrassing

Probeer zoveel mogelijk verrassingselementen in je tuin te verwerken. Als je ervoor zorgt dat je tuin niet en één keer overzien kan worden, dan is er door wandelen altijd een soort van ontdekkingstocht. Door in de bochten van de wandelpaden een hogere struik of een interessante plant te zetten breek je het zicht. Zo kan je kleine zones en verborgen plekjes creëren waar je decoratieve elementen kan plaatsen. Doe dit wel met een zekere subtiliteit, het is belangrijk dat de tuin rust uitstraalt.

Japanse lantaarn

Eén van die accessoires die niet mag ontbreken is een Japanse lantaarn of pagode. Ze bestaan in allerlei soorten en maten, keuze genoeg dus. Let op, officieel mag er niet meer dan één lantaarn tegelijk zichtbaar zijn. Kies dus zorgvuldig de plaatsing en overdrijf niet. Om de indruk te geven dat de lantaarn er al jaren staat kan je hem laten begroeien met mos. Dat vraagt natuurlijk wat tijd maar gelukkig is er een trucje: door mos gemixt met yoghurt op de steen te smeren zal die extra snel begroeid worden.

Diepte

Als je tuin niet in één oogopslag te overzien is, kan ook een kleine tuin een grootse indruk maken. De truc is om in verschillende lagen te werken om diepte te creëren. Je kan werken met niveauverschillen, bijvoorbeeld een klein heuveltje met enkelen speciale planten. Ook het afwisselen van struiken en bomen die dichtbegroeid zijn tegenover soorten met een open groeivorm waar je door kan kijken geeft een gelaagd effect.

Beplanting

In een Japanse tuin vind je veel minder bloeiende bloemen of traditionele fel gekleurde bollen. Er wordt meer ingezet op subtiele kleurnuances door verschillende plantensoorten te combineren. De verschillende vormen en kleuren van het gebladerte brengen de tuin evengoed tot leven, maar op een meer rustgevende manier. Waar je wel niet aan kan ontsnappen is het klimaat. Sommige soorten zullen nu eenmaal hier minder goed gedijen als in het verre Oosten, maar dan kan je alternatieven gebruiken. Wilt het mos bijvoorbeeld niet tot een mooi groen tapijt groeien, dan kan je die vervangen door een lage groenblijvende bodembedekker om hetzelfde visuele effect te bekomen.

Bomen & struiken

Kenmerkend voor Japanse tuinen zijn de kleine struiken en bomen. Je kan kiezen om enkel kleine soorten te planten, of zorgen dat je regelmatig snoeit. Op die manier kan je met wat geduld een bonsai-look bekomen, vooral coniferen lenen zich hier goed toe. Dit zijn klassieker in een Japanse tuin:
• Bomen: Japanse esdoorn, coniferen, Japanse sierkers (Prunus)
• Bloeiende planten: boompioen, hortensia, Japanse blauwe regen, rhododendron, azalea
• Groene planten: Aucuba japonica, bamboe, siergrassen (zwarte Ophiopogon ‘Nigrum’, Carex morrowii)
Lees hier meer over bamboe en siergrassen.

Terras & tuinafscheiding

Het gebruik van (hard)hout past altijd bij de Oosterse sfeer, naturel of geschilderd. Wil je een echte showstopper, plaats dan een houten vlonder met overhang zodat je de indruk wekt dat het hout “zweeft” boven een veldje van grind of de vijver. Wil je wat minder onderhoud dan kan je ook kiezen voor een tegel, natuursteen of beton, met natuurlijke look. Als afscheiding, hoog of laag, kan je gebruik maken van steenkorven gevuld met ‘beach pebbles’: helemaal 'on trend' en toch met de juiste uitstraling. Heb je er plaats voor, dan is een simpel theehuisje achter in de tuin de kers op de taart.

Tuinmeubelen

In Japanse tuinen staat gewoonlijk maar amper meubilair. Een simpel bankje bij het water kan wel, maar voor de rest wandelen ze liever door de tuin. Wij daarentegen genieten ervan om lekker buiten te eten en uitgebreid na te tafelen en kletsen. Gelukkig is er zo’n groot aanbod aan tuinmeubelen dat er heel wat modellen zijn die mooi blenden in een Japanse tuin. Een robuuste houten tafel, een bank uit bamboe,... Wie graag wat ‘out of the box’ gaat kan kiezen voor een lage tafel en lage stoelen voor een Oosterse beleving.

Waterornament

Heb je geen plek of zin in een vijver(tje), dan kan je ook op andere manieren water in je tuin introduceren. Een kakehi bijvoorbeeld is een bamboepijp waardoor een kleine hoeveelheid water stroomt dat uitmondt in een stenen bassin (tsukubai). Het geluid van het kabbelende water werkt erg rustgevend. Je kan ook kiezen voor een moderner waterornament, zolang het maar geen te grote stijlbreuk veroorzaakt. Let wel op dat je je niet vergist met een bamboeklapper (hishiodoshi). Die wordt langzaam gevuld met water tot dat de bamboestok kantelt en op een steen slaat. Origineel waren deze bamboeklappers ontworpen om met hun geluid beesten weg te jagen. Wees dus gewaarschuwd, het geluid kan op den duur beginnen te irriteren, zeker in een kleine tuin.