Waarom happen mijn vissen naar lucht?

Waarom happen vissen naar lucht, ze halen toch zuurstof uit het water? Klopt, maar door bepaalde omstandigheden kan het gebeuren dat het zuurstofpeil in het water zodanig daalt dat ze in "ademnood" geraken en ze lucht gaan happen.

Hoe herken ik een laag zuurstofpeil?

• Zuurstofproblemen uiten zich het meest zichtbaar bij de vissen: ze houden zich boven in het water op, happen naar “lucht” en zijn traag in hun bewegingen. Ze blijven ook rondhangen op de plekken waar zich de meeste toevoer van zuurstof bevindt, bijvoorbeeld de uitloop van een waterval.

• Blijft het probleem langere tijd aanhouden dan kan vissterfte voorkomen. De grootste vissen, die ook het meeste zuurstof nodig hebben, zullen eerst sterven maar vertonen geen uiterlijke verschijnselen van ziekte. Ook goudwindes en steuren verbruiken veel zuurstof en zullen sneller bezwijken.

• Merk je steeds op dat je vissen ‘s ochtends de geest geven? Ook dit is een teken van zuurstoftekort: omdat planten en algen ’s nachts zuurstof verbruiken in plaats van dat afgeven ligt het zuurstofgehalte van het vijverwater ’s morgens aanzienlijk lager dan overdag of ’s avonds.

• Zuurstofgebrek in de onderste waterlagen kunnen dan weer herkend worden een “olielaagje” op het wateroppervlak verschijnt, veroorzaakt door afgestorven micro-organismen.

Mogelijke oorzaken

• Warm water kan minder zuurstof bevatten dan koud water. Het is dus niet abnormaal dat je dit fenomeen in de zomer regelmatiger ziet tijdens warme dagen.Watertemperaturen in de vijver kunnen dan wel oplopen tot 25°C. Bij deze temperaturen is de verzadigingswaarde (opgeloste zuursof per liter water) slechts 8 mg zuurstof per liter water. Vooral als er een groot aantal vissen aanwezig is, kan het dan gemakkelijk tot zuurstoftekort komen. Tijdens het groeiseizoen heb je normaal gesproken geen probleem voordoen met de zuurstofvoorziening.

•  Je vijver is diep maar met een te klein wateroppervlak. Een klein wateroppervlak kan maar een beperkte hoeveelheid zuurstof opnemen. Stilstaande waterlagen van 1 meter diep of meer komen dan niet voldoende in aanraking met zuurstof. Vooral bij de micro-organismen kan dan zuurstofgebrek optreden.

• Er is een ophoping van CO2 in het water. Buiten het groeiseizoen kan onder ongunstige omstandigheden (te lage GH-waarde) het CO2 gas in het water toenemen . CO2 gas is zwaarder dan zuurstof en zal zich dus bij de bodem ophopen. Er ontstaan dan in de diepere waterlagen zuurstofarme of zelfs zuurstofloze omstandigheden. De gevolgen hiervan zijn desastreus, eerst voor de micro-organismen en in een later stadium ook voor de vissen. Hoe je je waterwaarden optimaal houdt lees je hier.

• Een vijver die zwaar belast wordt door organisch afval zoals bodemslib, plantenresten, overmatig voeren en overbezetting aan vissen met dito uitwerpselen, zal ene lager zuurstofgehalte hebben. Dit komt doordat de bacteriën in de filters en in de vijver zelf, het organisch afval afbreken en daarbij grote hoeveelheden zuurstof verbruiken. Dat organische afval zorgt ook nog eens voor een teveel aan fosfaat en nitraat, hetgeen de oorzaak is van algenbloei en groen water. Andere mogelijke oorzaken van groen water en oplossingen vind je hier.

Hoe los ik het probleem op?

De oplossing voor zuurstofproblemen is in alle gevallen het aanbrengen van een sterke luchtpomp (met bruissteen), die vooral de onderste waterlagen goed in beweging brengt. Je kan dit ook doen via een waterval of fontein en filter. Zeker tijdens warme dagen is het belangrijk om het water permanent in beweging te houden, zelfs ‘s nachts. Vooral wanneer er onweer op komst is kan er een acuut zuurstoftekort op treden en zijn er onmiddellijke maatregelen nodig: zet alle pompen, fonteinen en wat je nog hebt in beweging. Ook emmers in je vijver gieten of spuiten met tuinslang helpt om het stille wateroppervlak te breken.