Home > Blog > Varens? Een must in elke tuin!

Varens? Een must in elke tuin!

< Terug

DSC 7618 hosta varen varentuin 638214052542463911

Varens zijn de assepoester van de tuin: ze schitteren op de meest ondankbare plekken, met hun verfijnd blad in alle maten en tinten. Associeer je varens met schaduw? Je hebt ook prachtexemplaren voor de zon!

Varens passen in een landelijke tuin, een natuurlijke omgeving én in een moderne stadstuin, waar ze opvallen met hun architecturale look. Je kunt er een geweldige junglesfeer mee oproepen - niet toevallig groeien veel varens in het regenwoud. Toch zijn het beslist geen kasplantjes, integendeel, tuinvarens weerstaan probleemloos vorst, en hebben zelden last van ziektes. Plant ze onder struiken, en combineer ze met andere bos- en schaduwplanten zoals hosta’s, Helleborus, elfenbloemen, salomonszegel en Rodgersia. Of plant ze, voor een meer moderne look, tussen siergrassen zoals zegge (Carex) en grote veldbies (Luzula). Geef varens op een droge plek het eerste jaar regelmatig water. Laat het afgestorven loof na de winter liggen, als natuurlijke mulchlaag. Bij wintergroene varens knip je in de lente, voor het ontrollen van de knoppen, het afstervende loof af.

DSC 0707 Dryopteris filix mas min 638214053503215418

Plant zonder zorgen

Zelfs zonder groene vingers kun je probleemloos de inheemse stijve naaldvaren (Polystichum aculeatum) in je tuin houden. Die blijft de hele winter ook nog mooi groen, en overleeft zelfs in de donkerste schaduw, zolang de bodem voldoende vochtig is. De koningsvaren (Osmunda regalis), een van onze grootste inheemse varens, is ideaal voor een nattere plek, bijvoorbeeld aan de rand van een vijver of poel, in de volle zon of halfschaduw. In de herfst verkleurt het imposante, 1,5 meter hoge blad prachtig roodbruin. Op droge plekken, bijvoorbeeld onder beuken of eiken, doet de gewone eikvaren (Polypodium vulgare) het erg goed. Je vindt deze laatste zelfs terug in droge schaduw, zelfs in oude muurtjes en restjes puin.

DSC 0853 hosta varens aronskelk min 638214054011234923

DSC 1055 varens met siergrassen min 638214054170768205

DSC 0559 varentuin min 638214054882321478

Bodembedekker voor alle werk

Varens blijven doorgaans beheerst op hun plek staan, maar sommige, zoals de struisvaren (Matteuccia struthiopteris) breiden zich wel graag uit – doe er je voordeel mee. Heb je een wat vochtige schaduwhoek waar veel onkruid groeit, zet er dan struisvarens; met hun bladeren tot wel 1,5 meter hoog, gaan ze zelfs de concurrentie met brandnetels aan. In de lente, wanneer de bladeren zich uit het bruine, knobbelige hart ontrollen, is er geen mooier groen dan dit. Heb je een grote tuin waar schoonheden met licht woekerende neigingen welkom zijn, plant dan de bolletjesvaren (Onoclea sensibilis). Bescherm hem wel bij strenge vorst.

DSC 1890 tongvaren Asplenium scolopendrium min 638214056038372312

Zelfs in droge schaduw

Varens houden van vocht, maar sommige doen het verbazingwekkend goed op een droge plek, bijvoorbeeld onder een grote boom, waar weinig andere planten het uithouden. Zo steelt de mannetjesvaren (Dryopteris filix-mas) op een droge schaduwplek met zijn immense bladeren de show, zonder te woekeren. Zie je in onze bossen hoge varens, dan is het bijna zeker deze. Ook dubbelloof (Blechnum spicant), de tongvaren (Asplenium scolopendrium) en de gewone eikvaren (Polypodium vulgare) kunnen goed tegen droge schaduw. De inheemse wijfjesvaren (Athyrium filix-femina) groeit op het donkerste plekje van je tuin maar heeft meer vocht nodig.

DSC 7607 varen zaadjes min 638214056719912726

Kleur in de winter

Heel wat varens blijven groen in de winter, en dat is een geweldige troef, zeker voor een stadstuin, waar je hartje winter best wat kleur kunt gebruiken. Met een eikvaren, dubbelloofvaren of naaldvaren (Polystichum setiferum) houd je je zicht het jaar rond levendig. Mag het iets bijzonders zijn? De tongvaren (Asplenium scolopendrium) heeft een heel bijzonder blad: plat en smal, als een lange tong. Plant hem in de schaduw. Heb je maar een heel klein schaduwplekje? De wijfjesvaren Athyrium niponicum var. pictum is een echte schoonheidskoningin, met zilveren blad en rozerode nerven – niet toevallig wordt ze ook wel eens de regenboomvaren genoemd. Je hebt tal van cultivars, met wat meer metaalkleur of meer rood, elk showplanten op zich.

IV000105 Athyrium niponicum Metallicum min 638214057997544366

DSC 8831 varen lente min 638214058179977496

IV219169 Polystichum setiferum Green Lace min 638214058524116862

Kleur Bladplant Varen min 638214058911936531

DSC 2057 Athyrium niponicum min 638214059100377757

Laurence Machiels Groenjournaliste Laurence Machiels verzorgt sinds 2006 elke zaterdag de groenpagina van Het Laatste Nieuws. Daarnaast schrijft ze over planten en tuinen in tal van (tuin)tijdschriften in België en Nederland, en publiceert ze tuinboeken. Varens? Een must in elke tuin! 2/07/2023 tuininspiratie, varens