Home > Blog > Sarracenia: De Aziatische hoornaar killer?

Sarracenia: De Aziatische hoornaar killer?

< Terug

Al ooit een vleesetende plant een hapje zien nemen uit een biefstuk of iets dergelijks? Nee hé, wij ook niet trouwens want zo’n vaart loopt het helemaal niet met dat ‘vlees eten’. Vleesetende planten hebben allemaal hun eigen manier om hun prooi te vangen en daar vervolgens de nodige voedingsstoffen uit te halen. Een korte beschrijving en tips over de verzorging kan je bij ons al langer terugvinden (Botanische bijters; Vleesetende planten, meedogenloos maar makkelijk; Zo zorg je voor je vleesetende kamerplanten)

Nu zit er daar toch eentje tussen die nog iets anders kan vangen dan vliegen of muggen. Uit recent onderzoek blijkt namelijk dat de Sarracenia of trompetbekerplant ook wel Aziatische hoornaars lust. Dit is nog niet zo lang geweten en kan misschien helpen om de populatie van Aziatische hoornaars onder controle te houden. We gaan je precies vertellen hoe de Sarracenia dat doet, maar eerst kort wat meer info over de Aziatische hoornaar zelf.

Waarom is de Aziatische hoornaar een bedreiging voor ons ecosysteem?

We zullen eraan moeten wennen dat deze invasieve uitheemse soort ook hier rondvliegt want er vanaf geraken zal waarschijnlijk niet meer lukken. Het aantal nesten is daarvoor ondertussen te groot geworden (in 2023 zijn er meer dan 6000 nesten gemeld in Vlaanderen alleen al). We gaan hier niet de hele levenscyclus van de Aziatische hoornaar uit de doeken doen, daarover is op het internet meer dan genoeg info te vinden.

Het grootste gevaar is dat deze soort onze honingbijen aanvalt en in een mum van tijd hele kolonies hiervan kan uitroeien. Ze doen dat omdat vanaf de zomer eiwitten nodig hebben en die zitten niet in nectar. Minder honingbijen betekent voor ons als mens ook minder bestuiving van onze cultuurgewassen, wat zou kunnen leiden tot problemen in onze voedselvoorziening. Bestrijding is niet gemakkelijk en werk voor specialisten gezien de nogal agressieve aard van het beestje. Naast steken zoals wespen dat doen kan de Aziatische hoornaar ook z’n gif spuiten tijdens het vliegen. Ze werken ook goed samen en vallen meestal in groep aan.

Hoornaar vergelijking 638526645313726666

En de Europese hoornaar dan, is die niet gevaarlijk?

Ook geen doetje om zonder handschoenen aan te pakken maar minder talrijk en minder agressief. Deze hoornaar heeft ook z’n plaats in ons ecosysteem en wordt dan ook het best gewoon met rust gelaten. Je kan het verschil goed zien, De Europese hoornaar is wat groter en is bruin/zwart van kleur met een geel achtereinde. De Aziatische hoornaar is kleiner, donkerder van kleur en heeft minder gele segmenten in het achtereinde.

Hoe vangt zo’n Sarracenia dan insecten?

Zoals de naam trompetbekerplant al doet vermoeden komen er aan de Sarracenia na de bloei zogenaamde “vangbekers”. Die zien er trechtervormig tot buisvormig uit en hebben aan de bovenzijde precies een dekseltje dat half open staat (Operculum genaamd). De rand van de beker (peristoom genoemd) is erg glad, omgekruld en bevat nectarklieren die prooidieren gaan lokken. Aan de binnenzijde is zo’n beker erg glibberig en dan staan er ook nog eens naar beneden gerichte haartjes op de bekerwand.

Eens een insect in de beker tuimelt is het dus quasi onmogelijk om er nog op eigen kracht uit te geraken. Op de bodem van de beker bevindt er zich een hoeveelheid vloeistof die enzymen bevat. Deze vloeistof verteert het insect volledig totdat enkel het “exoskelet” overblijft. Het bovengenoemde dekseltje dient enkel om te vermijden dat er te veel regenwater in de vangbeker terecht komt, dit zou de vloeistof onder in de beker te sterk gaan verdunnen. Zowel de Europese hoornaar als onze honingbijen zijn niet echt geïnteresseerd in de nectar van de Sarracenia en zullen de plant dan ook meestal links laten liggen.

Is de Sarracenia dan de oplossing?

Niet meteen, want de planten zullen nooit genoeg Aziatische hoornaars kunnen vangen om ze uit te roeien. Ook is het zo dat Aziatische hoornaars enkel in de eerste levensfase van pakweg maart tot juni leven van nectar en daarna overschakelen op eiwitrijke voeding die ze enkel uit andere insecten kunnen halen. De Sarracenia kan net in die eerste fase dus wel z’n nut bewijzen door een aantal koninginnen of vroege werksters te vangen die op dat moment zelf nog voor hun kostje moeten zorgen. Elke koningin minder betekent ook een nest minder dat bestreden moet worden.

Een interessante ontdekking dus waar we het laatste misschien nog niet van gehoord hebben. We zitten echter pas in de onderzoeksfase dus het is nog te vroeg om al conclusies te trekken, maar er is hoop…