Pronken met pioenen

Wie houdt niet van de pracht van pioenbloemen? In de lente pakken ze spectaculair uit, met de allermooiste pasteltinten. Hoe fragiel de bloemen er ook uitzien, deze planten groeien veel makkelijker dan je denkt. 

Pioenen zijn dé sterren van de landelijke tuin: in elke boerderijtuin stond vroeger wel een groep felroze of rode boerenpioenen (Paeonia officinalis). Meestal vond je ze in de moestuin, op een goed bemeste plek, waar ze makkelijk hele generaties overleefden. Maar er zijn nog veel meer soorten, met opvallende en vaak zoetgeurende bloemen in de meest subtiele tinten, met soms spectaculaire afmetingen.

Mooi als een roos

Pioenen worden wel eens pioenrozen genoemd, omdat hun knoppen net grote, ontluikende, ouderwetse Engelse rozenknoppen lijken. Eens ze bloeien, hebben ze meer weg van een reuzenpapaver, met hun ragfijne, papierachtige blaadjes en grote contrasterende meeldraden. Roze en wit, en alle nuances ertussen, zijn de topkleuren maar je hebt ook prachtige wijnrode, donkerpaarse en zelfs subtiel gele.

Pioenen bloeien kort, zo’n drie weken, in mei en juni; de dubbele bloemen houden het langst. Plant ze tussen zomertoppers als de donkerpaarse Salvia nemorosa ‘Caradonna', de klokjesbloem Campanula lactiflora ‘Loddon Anna’ of de lavendelblauwe Veronicastrum virginicum 'Lavendelturm'. 

Groot, groter,...

Wil je graag pioenen knippen voor in huis, plant dan de makkelijke vaste plantpioen (Paeonia lactiflora), zoals de roze Sarah Bernhardt of Myrtle Gentry, of de witte Shirley Temple. Niet alle pioenen zijn roze: Paeonia mlokosewitschii, die al vroeg in mei bloeit, bloeit verrassend citroengeel, vroeg in mei; Bartzella is een prachtige limoengele Itoh-hybride, een kruising tussen een vaste plantpioen en een boompioen. Je hebt ook prachtige donkerrode, zoals Buckeye Belle of Red Magic. Het meest spectaculair zijn de boom- of houtpioenen (Paeonia suffruticosa), kleine struiken met houterige stelen, met spectaculaire bloemen, soms wel 25 cm groot. Als tuinplant vragen ze wat aandacht, ze zijn gevoeliger voor schimmels en het kan even duren voor ze bloeien maar als het zover is, wordt je geduld dubbel en dik beloond. 

Goed gevoed

Pioenen willen in de zon groeien; hou ze uit te felle wind, die beschadigt de tere bloemen. Ze hebben een hekel aan te nat; een plek in de buurt van een muur, een kiezelpad of een terrein met puin vinden ze wel leuk, omwille van de kalk in de grond. Hun wortels hebben veel ruimte nodig en verdragen geen dichte of opdringerige buren; plant ze ver genoeg van bomen en struiken.

Om zo'n grote bloemen te produceren, hebben pioenen veel mest nodig: geef ze in de lente een portie organische mest en hark in het najaar een handvol beendermeel  lichtjes in de grond. Plant je pioen nu nooit dieper dan dat hij in de pot zat, anders krijg je veel blad en geen bloemen. Op de juiste plek, met de juiste verzorging, worden pioenen probleemloos tientallen jaren oud. Verplanten doe je in augustus of september. 

Nog meer moois

• Whitleyi Major: ivoorwit met gele meeldraden, heerlijk geurend
• Scarlet O’Hara: rood met groot geel hart
• Bowl of Beauty: volle, halfdubbele bloemen, roze met witte meeldraden, geurend
• Festiva Maxima: dubbele gefranjerde bloemen, wit met rode vlekjes
• Duchesse de Nemours: roomwit, gefranjerd
• Paeonia rockii: een boompioen met spectaculaire witte met paarszwarte stippen bloemen