Je vijver winterklaar in 5 stappen

Een vijver is altijd een aanwinst in een tuin maar vraagt zo nu en dan correct onderhoud. Zolang je dat echter op tijd en stond doet, krijg je een evenwichtige vijver waar je van kan genieten zonder kopzorgen. Een goed winteronderhoud is dan ook cruciaal om te zorgen dat je vijver optimaal aan een nieuwe seizoen begint in het voorjaar. Hoe je je vijver in de lente terug opstart, lees je hier.

Stap 1: Breng de waterwaarden op peil

Het is cruciaal dat je vijver optimaal de winter in gaat, dat bespaart je een hoop last in het voorjaar. Controleer dus zeker de waterwaarden en stuur die bij indien nodig. De kwaliteit van het water heeft invloed op al het waterleven, zowel planten en vissen als micro-organismen die je vijver in evenwicht houden.
Vooral de hardheid moet je goed in het oog houden. Doordat het (nog) meer regent (=zacht water) loopt die nog sneller achteruit en moet je tijdig ingrijpen om verzuring te voorkomen. Als je de zuurstofplanten een zo goed mogelijke start wil geven in de lente, is het aangeraden om de hardheid voor de winter naar 10 te brengen. Meer over waterwaarden meten en hoe ze bij te sturen lees je hier.

Stap 2: Zorg dat er geen bladeren in je vijver blijven liggen

Herfstbladeren zijn mooi, maar niet als ze in je vijver belanden en daar een hele winter je water “verdoezelen”. Hoe minder er in het water vallen, hoe minder je er moet opvissen met een schepnet, dus beter voorkomen dan genezen! Een eenvoudige oplossing is om een afdeknet over je vijver te spannen. Is toch een aanzienlijke hoeveelheid organisch materiaal in je vijver beland en gezonken, verwijder dan het bodemslib met een vijverstofzuiger. Laat het niet liggen tot de lente, want algen zijn er dol op! Normaal gezien heb je in de herfst al het nodige snoeiwerk gedaan, maar als er toch nog afgestorven plantendelen zijn achtergebleven, verwijder die dan ook. Meer over herfstonderhoud lees je hier.

Tip! Zelfs nadat alle bladeren zijn gevallen kan je het afdeknet gerust laten hangen. Zo zijn je slapende vissen ineens veilig van hongerige reigers.

Meer over vissen beschermen tegen reigers lees je hier.

• Watertemperatuur: De meeste koudwatervissen kunnen best goed tegen wintertemperaturen. Ze zakken af naar een dieper gedeelte en houden daar een winterrust. Maar ook al is je vijver diep genoeg, hou je best de temperatuur ook in ‘t oog. Bij koi-karpers bijvoorbeeld laat je het water best niet onder de 5°C zakken. Als het echt te koud wordt, hang dan een vijververwarmer.

Stap 4: Controleer pompen en filters

Vergeet ook de technische kant niet en zorgt dat je vijverapparatuur klaar is voor de winter.

• Vijverfilter niet stop zetten: Maak niet de verkeerde redenering door te denken dat de winter het ideale moment is om de filter te verwijderen en eens grondig schoon te maken zodat hij in het voorjaar er weer proper in kan. Deze veelgemaakte fout zorgt er namelijk voor dat je in het voorjaar heel wat problemen zal hebben om je water terug in evenwicht te krijgen. Alle nuttige bacteriën zitten namelijk genesteld in het filtermateriaal. Als je de filter volledig uitzet en reinigt, gaan die bacteriën verloren en krijgen algen vrij spel in het vroege voorjaar. Meer over waarom bacteriën onmisbaar zijn, lees je hier. Je bespaart jezelf dus heel wat miserie als je de filter gewoon laat draaien. Zorg wel dat hij beschermd is tegen bevriezing.

• Vijverpomp verwijderen: In tegenstelling tot de filter kan het geen kwaad om de pomp tijdens de koudste maanden wel te verwijderen. Zeker bij ondiepe vijvers doe je dit best, in diepe vijver kan je een pomp eventueel wel in het water laten overwinteren. Een pomp die uit het water is gehaald om te overwinteren kan je meteen een grondige schoonmaakbeurt geven. Laat hem nadien overwinteren in een bak met water zodat de rubbers niet uitdrogen.

Stap 5: Let op voor ijs & sneeuw

Dit moet je natuurlijk heel de winter in het oog houden. Wanneer ze serieuze vriestemperaturen voorspellen kan je voor de zekerheid een ijsvrijhouder in de vijver leggen. Hierdoor blijft er altijd een wak en komt de zuurstof niet in het gedrang. Ook een beluchtingsset op ongeveer 20 cm diepte geeft hetzelfde voordeel. Heb je geen voorzorgsmaatregelen genomen en merk je toch dat je vijver is dichtgevroren, hoef je niet meteen te panikeren. Je vissen zullen heus niet zo snel stikken. Pas wanneer het water enkele dagen aan een stuk dichtgevroren blijft, wordt het schadelijk voor het biotoop. Maak dan een gat in het ijs zodat de gasuitwisseling tussen het water en de lucht kan herstellen.

Tip! Een gat maken doe je beter niet door in het ijs te hakken. De trillingen kunnen schadelijk zijn voor je vijverconstructie en kunnen letsels veroorzaken bij de vissen aan hun zwemblaas. Je zet beter een pan met heet water op het ijs zodat het begint te smelten.

Als er sneeuw bovenop het ijs valt en blijft liggen, dan verwijder je die best tijdig. Want hoewel een pak laag voor isolatie zorgt (net zoals op planten) zorgt het er ook voor dat er geen zonlicht meer in de vijver komt wat nadelig is voor je vissen en planten. Verwijder de sneeuw zo voorzichtig mogelijk en vermijd dat je over het ijs gaat schrapen. Je wilt je vissen zo min mogelijk storen tijdens hun winterrust.