Je tuin herfstklaar in 10 stappen

De herfst is in ‘t land en zal voor je het weet zich nestelen in alle tuinen. Gebruik die laatste zonnige en droge dagen dus om je tuin herfstklaar te maken. Doe je nu alle klusjes die moeten gebeuren, dan kan je nadien nog genieten en met een gerust gevoel de winter afwachten. Volg deze 10 tips en je tuin zal je dankbaar zijn!

1. Snoei heesters en heggen

Geef heesters, struiken en heggen een goede snoeibeurt (afhankelijk van de soort mag je tot wel driekwart wegsnoeien). Zo voorkom je dat heesters en struiken verwilderen en openvallen en hou je ze jong en fris. Ook hagen moet je natuurlijk in vorm houden. Zorg bij haagplanten er voor dat de bovenkant open is tijdens de winter zodat er voldoende licht en frisse lucht bij de heg kan, anders kan er rotting optreden. Maak je geen zorgen, tegen het voorjaar groeit je haag weer terug mooi dicht.

2. Geef je gazon nog een liefdevolle beurt

De herfst is niet het favoriete seizoen van je gazon: veel regen en kou en maar weinig zon. Bovendien zijn die mooie herfstbladeren aan de bomen wel mooi, maar eens ze op je gazon liggen doen ze meer kwaad als goed. Verzamel dus regelmatig de bladeren zodat er geen bruine plekke ontstaan en mos begint te groeien. Die wekelijkse maaibeurten van in de zomer zijn ook niet meer nodig. Tegen eind oktober maai je je grasmat best een laatste keer af, maar zet je grasmaaier op een iets hogere stand, tot zo’n 5 cm hoog. De iets langere sprieten nemen zo zon weg van potentieel onkruid en mos.

Het najaar is ook de beste moment om nieuw gras in te zaaien: de grond heeft nog wat zomerwarmte in zich en er valt voldoende regen waardoor de jonge wortels niet uitdrogen. Dus heb je kale plekken in je gazon, bestrooi ze dan nu met graszaad. Zorg er wel eerst voor dat de grond daar goed belucht is. Grotere plekken kan je ook altijd even verticuteren. Om bij te zaaien gebruik je ongeveer 500 gram graszaad per 25 vierkante meter. Maak na het zaaien de grond vochtig en zorg ook dat het nadien niet uitdroogt. Binnen de kortste keren heb je weer een prachtig vol gazon! Meer gazontips vind je hier.

3. Bereid je vijver voor

De temperaturen zakken wel, maar het duurt nog wel een tijdje voor je vijverwater echt afkoelt. Zolang vissen naar de oppervlakte komen kan je ze blijven voeren, maar met mate. Zo hou je hun conditie op peil totdat de winter komt. Hoe, wat en wanneer je welke vissen best voedert, lees je hier. Hou wel  op tijd groot onderhoud tussen je waterplanten. Zorg bijvoorbeeld dat ze niet teveel wateroppervlak bedekken. De afgestorven waterplanten moeten ook weggehaald worden, anders zinken ze en rotten dan op de bodem. Zorg wel dat je vissen nog een plekje hebben om te schuilen. Je kan desnoods de meeste afgestorven  bladeren verwijderen, maar de stengels nog laten staan tot je ze in het voorjaar vervangt door jonge planten.

Hou ook afgevallen bladeren uit je vijver. Op tijd een afdeknet spannen is de gemakkelijkste optie. Heb je die niet tijdig hangen, vis de bladeren dan op met een schepnet. Anders zullen ook zij zinken en rotten en je vijverbiologie uit evenwicht brengen. Ligt er al een laag op de bodem? Verwijder die dan met een schepnet of een vijverstofzuiger. Vijverpompen kan je in de loop van de herfst demonteren. Denk ook alvast vooruit naar hoe je je vijver wilt overwinteren: met ijsvrijhouders, verwarmers, ...

4. Planten & verplanten

De herfst is hét moment om planten te planten, verplanten of stekken. De grond is nog relatief warm van de zomer, dus ze kunnen nog rustig wennen aan hun  plek en nieuwe wortels vormen. De grond droogt door regelmatige regen ook niet meer uit en de temperaturen zijn nog relatief zacht, een ideale combinatie dus.  Ook voorjaarsbloeiende bloembollen zoals o.a. tulpen, blauwe druifjes en krokussen plant je best al in het najaar. Hier 10 tips hoe je dat het beste doet. Zet ze uiterlijk in oktober in de grond, dan hebben ze nog tijd om aan te sterken voor het écht koud wordt. Lees hier hoe je in 5 stappen een bloemenborder aanlegt.

Vaste planten die te groot zijn geworden kan je nu afsteken om dan te verstekken. Heb je geen plek voor een extra exemplaar in je tuin, dan kan je ook stekjes weggeven of uitwisselen met vrienden en familie. Zeker bij bodembedekkers is het handig om ze te stekken, zo groeit de bodem in het voorjaar sneller mooi  dicht. Ontdek hier de beste 15 bodembedekkers tegen onkruid.

5. Je eigen wintermoestuin(tje)

Hou je wel van verse groenten uit eigen tuin? Dat kan ook in de herfst! Groenten zoals andijvie, winterpeen, spinazie en veldsla kunnen nog perfect. Ook tuinkers kan je in het najaar zaaien en na enkele weken verschijnen de eerste stengeltjes al die je kan verwerken in allerlei gerechten. Er zijn ook een heel aantal soorten, zoals look bijvoorbeeld, die je nu al plant zodat je ze volgend jaar kan oogsten.   Meer over wat je kan doen in je moestuin tijdens welke maand lees je hier. Let wel op dat je slakken nog steeds onder controle houdt! Tips tegen slakken vind je hier.

6. Denk aan de vogels & egeltjes

Het is misschien nog wat vroeg, maar als je nu al nestkastjes ophangt dan kunnen de vogels alvast wennen aan hun nieuw winterverblijf. Zo hebben ze zeker al een gereserveerd plekje tegen het broedseizoen. Binnenin vogelkastjes mag het niet te koud en niet te warm worden. Een houten huisje heeft idealiter een dikte van ongeveer anderhalve centimeter. Zorg ook dat er geen volle zon recht in kan schijnen of de regen er vrij in kan vallen. Je richt de opening dus best naar het noordoosten of zuidoosten. Let bij het kiezen van een plekje dat katten of andere roofdieren er niet aan kunnen. Vogelhuisjes bestaan in allerlei modellen en maten. Je vermijd best wel de felgekleurde exemplaren, die vallen extra snel op bij roofdieren; natuurlijke kleuren zorgen voor beter camouflage en minder risico. Meer info over het ophangen en onderhouden van een nestkastje lees je hier.

Egels zijn iets meer verlegen tuinbezoekers. Nochtans moeten ook zij een goede vetvoorraad aanleggen voor de winter en hebben ze daar meer en meer moeite mee. Zeker in bebouwde gebieden is het lastig om genoeg voedsel te vinden door alle individueel afgesloten tuinen. Wil je ze graag een handje helpen, zorg dan allereerst dat ze tot in je tuin geraken: een (kleine) opening in je haag of schutting opent voor hun een nieuwe wereld. Heb je een composthoop of nog opgestapeld snoeiafval ergens, laat die dan gerust liggen: ze zoeken daar vaak beschutting onder. Heb je een vijver of iets anders waar ze zouden kunnen in sukkelen, zorg dan dat je bijvoorbeeld een plank er schuin in legt zodat de er uit kunnen kruipen. Hou je wel van egel-bezoek? Leg dan ergens extra eten zoals katten- of hondenbrokken, muesli, fruit, pindakaas of speciaal egelvoer. Egels zijn slimme beestje die onthouden waar er eten te vinden valt, dus dan is de kans groot  dat ze regelmatig terugkomen naar je tuin. Geef ze absoluut geen melk, daar krijgen ze verteringsproblemen van!

7. Zorg voor kleur & fleur

Je hebt een heel aantal najaarsbloeiers en ook winterbloeiende planten: chrysanten, viooltjes, winterheide, helleborussen,... Maar ook andere planten kunnen voor kleur zorgen dankzij felle bessen of bladeren zoals sierkolen, bergthee, skimmia, schoonvrucht, vuurdoorn... of met interessante takken zoals die van kornoeljes of zilverstruikjes. Vanaf september zijn er ook pompoenen in allerlei maten en soorten beschikbaar. Schik ze samen met ander sierfruit in een hoekje of op je tuintafel. Onze top 6 van kleurrijke winterplanten vind je hier.

8. Verhuis de ‘koudeschijters’ naar binnen

Niet alle planten zijn even goed bestand tegen de herfst en winter. De kans is groot dat je tijdens het voorjaar een aantal leuke planten hebt gezet, maar die volgend jaar compleet verpieterd zullen zijn. Je kan er altijd nieuwe kopen natuurlijk, maar je kan ze ook naar een beschutte plek verhuizen. Doe dit dan zeker voor de eerste vorst! Laat je niet verrassen, zelfs in de herfst kan er plots een verrassend koude nacht tussen zitten! Vanaf er dus kans is op vorst haal je ze best binnen, maar overdrijf ook niet: hoe langer ze zonder risico buiten kunnen blijven, hoe beter.

Waar je ze het beste zet, hangt af van soort tot soort. Planten die sowieso in de winter hun bladeren laten vallen mag je op een donker plekje zetten tot de eerste zonnestralen in het voorjaar. Planten die het hele jaar door groen zijn hebben logischer wijze ook binnen zonlicht nodig en zet je dus best voor een raam. Planten die van origine uit zuiderse of tropische gebieden komen zoals tuinpalmen hebben niet enkel licht maar ook warmte nodig. Hen kan je best gezellig mee in de living zetten.

10. Haal de marshmallows maar boven

Wil je nu zoveel mogelijk genieten van je opgeruimde tuin en terras? Met een terrasverwarmer, tuinkachel of vuurkorf kan je ook tijdens de frissere maanden comfortabel buiten vertoeven. Lees er hier meer over.