Bomen die altijd groen blijven

Behalve sparren en dennen zijn er maar weinig bomen die in de natuur rondom ons ’s winters groen blijven. Gelukkig heb je in de tuin meer keuze, met dank aan een paar prachtige mediterrane soorten. En ze kunnen tegen meer vorst dan je zou denken.

Magnifieke magnolia

Naast de populaire lentebloeiende magnolia’s heb je een wondermooie zomerbloeiende soort: de groenblijvende Magnolia grandiflora. In Italië zie je soms exemplaren van makkelijk 20 meter hoog, heel indrukwekkend! Bij ons blijft de boom meer bescheiden. Hij kan tot -15 °C aan, maar verlangt wel een plek uit de noordoostenwind, anders drogen de bladeren uit. Dat geldt overigens voor zowat elke groenblijvende boom, behalve coniferen. Het duurt een paar jaar voor hij begint te bloeien, maar als het zover is sta je versteld van die spectaculaire, enorme (soms tot 25 cm diameter!), roomwitte bloemen die overheerlijk ruiken. Als je houdt van magnoliaparfum uit een flesje, dan is dit jouw boom. Ook het blad is allerminst banaal: groot, ovaallang, donkergroen en glimmend aan de bovenzijde en viltig bronsbruin aan de onderkant. Magnolia grandiflora is zonder twijfel de meest indrukwekkende wintergroene boom voor in de tuin. Plant hem in april, en geef hem het eerste jaar water bij droog weer.

De comeback van de den

Pinus sylvestris, de grove den, is een van de taaiste bomen uit de Vlaamse bossen. Hij doet het goed op normale tot lichte, droge grond of zand maar groeit net zo goed op heel arme en zure grond. Deze boom weerstaat probleemloos strenge vorst. Je herkent hem aan zijn lange naalden en mooie, kleine kegeltjes. Voor de tuin is ‘Watereri’ het meest geschikt: die groeit langzamer en blijft compact, op maat van een middelgrote tuin. Je kunt hem prachtig opsnoeien, tot een parasolboom, of zoals een bonsai maar dan in het groot. Opgesnoeide dennen worden meer en meer populair.

Met een grijs tintje

Wintergroene bomen zijn niet altijd groen: je hebt er ook met grijs(groen) blad, zoals Eucalyptus gunnii, met sierlijk afschilferende roomwitte en bruine schors en het gekende  ovale blad. De jonge blaadjes zijn rond en intens blauwgrijs, de bloemen wit. Deze boom oogt exotisch maar kan op een goed gedraineerde plek tot -15 °C aan. Jonge bomen hebben de eerste jaren beschutting nodig in een strenge winter.

Ook de bladhoudende steeneik (Quercus ilex) kleurt grijzig. Dit is een heel makkelijk inpasbare boom voor de tuin, als leiboom of als voorgevormde parasol- of blokboom. Zet hem op een beschutte plek (of in een stadstuin); vanaf -10°C kunnen steeneiken in de problemen komen. Dat geldt ook voor die twee andere bekende mediterrane wintergroene bomen: de olijf en de laurierboom.

Aardbeiboom

Ken je de aardbeiboom (Arbutus unedo)? De oranjerode vruchten lijken ook écht op aardbeien, maar zijn verder niet lekker. Ze rijpen een heel jaar aan de boom, en hangen in het najaar, vanaf oktober, naast de trosjes witte bloemen – een kleurrijk, bijzonder mooi zicht. Extra pluspunt: de bloemen vormen een dankbare nectar- en stuifmeelbron voor de bijen. Arbutus kan tot – 15 °C aan, maar mag ’s winters zeker niet met z’n wortels in het nat staan. Hij wordt uiteindelijk zo’n 3 tot 4 meter hoog.

De meest fascinerende groenblijvende boom voor je tuin is wellicht de rode lantaarnboom (ww), met rode, allersierlijkste klokjes. Je ziet hem zelden in onze tuinen, maar met de warmere winters is de kans groot dat hij meer bekendheid krijgt. Op een zonnige, goed doorlatende plek kan hij tot -10°C aan.

Tip: Wist je dat sommige groenblijvende struiken ook als boom gekweekt worden? Photinia vind je bijvoorbeeld als bolboom, taxus als blokboom en Prunus laurocerasus als leiboom, voor meer privacy.

De glanzende wintergroene bladeren van de Photinia lopen in het voorjaar helder bruinrood uit. Later kleuren ze donkergroen en de topbladeren zelfs tot een diep bordeauxrood in de herfst. Je hebt dus het jaarrond een blikvanger in de tuin! Doe je er niets aan dan groeien ze in een grote bolvorm maar je kan ze ook perfect gebruiken als een groenblijvend leischerm. Afhankelijk van het snoeien krijg je in de lente grote witte bloemschermen die opgevolgd worden door stevige rode bessen die naar zwart verkleuren. Om het risico op vorstschade te voorkomen plant je ze best op een beschutte plaats. Ze zijn dankzij hun fijn wortelgestel ook geschikt om in grote potten te zetten.

Taxussen zijn niet de snelste groeiers, maar met de tijd (als je ze niet intoomt) kunnen ze meerdere meters hoog worden. De kroonvorm is onregelmatig maar  wel uiterst gemakkelijk om in vorm te snoeien. Na de onopvallende bloei volgen opvallende rode vruchtjes. Let op: hoewel het rode vlezige deel van de vrucht niet giftig is, zijn de zaden (en ook de naalden) dat wel! Qua plaatsing zijn ze gemakkelijk: zowel in de zon als de schaduw aarden ze goed.