8 varens die schitteren in je tuin

Varens zijn niet de meest populaire tuinplanten, nochtans bieden ze heel wat voordelen. Ze zijn winterhard en er zijn heel wat soorten die bovendien ook wintergroen zijn. Je kan kiezen voor een inheemse soort, maar ook soorten uit Japen en Noord-Amerika doen het ook hier goed. Het zijn dan misschien niet de meest opvallende planten, er zijn talloze variaties met interessante bladvormen die ook leuk onderling combineren.

Varens zijn vooral onmisbaar in schaduwrijke tuinen. Waar veel andere planten niet willen groeien, voelen zij zich net het beste thuis. Hun grondvoorkeuren komen wel overeen met Rhododendrons, Epimedium, Cyclamen, Hosta, Asarum en Helleborussen, dus die kan je naar lieve lust combineren. Er zijn enkele soorten die hun bladeren houden, of toch tot de eerste vorst zoals de Dryopteris filix-mas, maar de meesten overwinteren enkel ondergronds. Wacht ook niet op bloemen bij varens, want die krijgen ze niet. Ze planten zich namelijk voort met kleine onopvallende sporen die aan de onderkant van de bladeren hangen.

Snoeien & verzorgen

Eén van hun belangrijkste voordelen is het weinige onderhoud dat ze nodig hebben. Aangezien de meeste hun bladeren vanzelf verliezen, is snoeien niet echt nodig. Laat de afgevallen bladeren ook gewoon ter plaatste liggen. Ze verteren snel en worden weer voeding voor de plant en jij zal in het voorjaar nieuwe frisse krullen zien verschijnen. Bij half-wintergroene hoef je enkel de lelijke en afgestorven bladeren te verwijderen na de winter. Als je, hoewel varens in het algemeen niet erg gevoelig zijn voor ziektes en plagen, toch vermoedt dat er iets mis is, verwijder dan alle aangetaste bladeren.

Je hoeft ook nooit te bemesten, kunstmest zouden ze waarschijnlijk niet eens overleven. Ze houden namelijk van een arme en lichtzure  grond. Eén keer per jaar een laagje compost rond je varen is dus meer als voldoende. De mulchlaag die ontstaat dient bovendien ook als beschermlaag tegen de vorst en uitdroging.  In extreem warme periodes kan je ze best wel af en toe sproeien.

Planten

Varens staan uit nature in een bosrijke omgeving, zet ze dus ook in je tuin op een schaduwrijken vochtige plek. De grond moet wel goed doorlatend zijn en mag droog tot vochtig zijn, afhankelijk van de soort. Sommige houden echt van een drassige grond houden en zijn dan ook een goede keuze om langs een vijver te planten.

Tongvaren

Asplenium scolopendrium heeft lange, smalle, donkergroene glanzende bladeren en is goed winterhard. Hij kan ook best tegen een droge periode. Je kan ze op een schaduwmuur laten groeien of als bodembedekker gebruiken. Ze planten zich voort dankzij sporen en uitlopers, maar je kan ze ook zelf vermeerderen door te scheuren. Helemaal fan? Je kan ze ook houden als kamerplant!

groenblijvend - tot 50 cm - (half)schaduw

Japanse regenboogvaren

Athyrium niponicum ‘metallicum’ is een sierlijke bladverliezende varen met dubbel geveerde bladeren die van grijsgroen tot roodachtig purper kleuren met een metaalkleurig effect. Ze houden van een goed doorlaatbare, humusrijke, zuur tot licht alkalische, normale tot vochtige grond. Ze zijn goed winterhard en geschikt voor onderbeplanting met diepe schaduw. Het is een kruipende soort, dus hou in de gaten da ze niet gaan woekeren.

niet groenblijvend - tot 70 cm - (half)schaduw

Smalle ijzervaren

Cyrtomium fortunei is een mooie grote, uit oost Azië afkomstige varen maar die je tegenwoordig ook in de natuur terugvindt. Elke stengel (het eigenlijk blad) uit 20 paren sikelvormige matte deelblaadjes. Ze houden van een beschutte standplaats en een goed doorlaatbare, humusrijke, vochtige grond. Ze zijn redelijk winterhard en kunnen tegen droge periodes.

groenblijvend - tot 150 cm - (half)schaduw

Struis- of bekervaren

Matteuccia struthiopteris is een grote en snelgroeiende inheemse varen. In het midden ontwikkelen zich tussen juli en augustus de vruchtbare, sporendragende bladeren die donkerder van kleur kunnen zijn. Deze binnenste bladeren blijven wel tijdens de winter staan. Gebruik ze als onderbeplanting, bodembedekker of  als kuipplant in een schaduwhoek van het terras.

niet groenblijvend - tot 130 cm - (half)schaduw

Blechnum chilense

Deze varen heeft een vrij groot glanzend blad dat vrolijk krult. Zet ze op een beschutte, vochtige en humusrijke plaats in halfschaduw. Eenmaal de varen goed geworteld is kan hij strenge winters overleven. Ook al loopt hij misschien wat oppervlakkige schade op, zal hij zichzelf toch weer herstellen. Ze verspreiden zichzelf via ondergrondse wortelstokken.

niet groenblijvend - tot 125 cm - halfschaduw